3.11.2015. 29 października zakończył się trzeci szczyt Indie-Afryka. Spotkanie odbyło się, aby omówić wyzwania, przed jakimi obecnie staje Afryka, natomiast Indie organizując to wydarzenie miały zarazem nadzieję na osiągnięcie porozumienia stwarzającego warunki stymulujące rozwój współpracy w zakresie handlu i inwestycji z krajami afrykańskimi.
Trzecia edycja IAFS (India - Africa Forum Summit) była największym zgromadzeniem przywódców państw w Indiach od czasu szczytu Ruchu Państw Niezaangażowanych w New Delhi w 1983 roku oraz konferencji Wspólnoty Narodów, która odbyła się tego samego roku.
Premier Indii, Narendra Modi, w jednym z wywiadów udzielonych jeszcze przed wydarzeniem oznajmił, że tegoroczny szczyt Indie-Afryka po raz pierwszy ma szansę odbyć się przy udziale liderów wszystkich państw afrykańskich i tym samym może zapoczątkować nową erę we wzajemnych stosunkach.
Premier Modi zmienił zatem format tego spotkania, bowiem tym razem zaprosił na szczyt przedstawicieli wszystkich państw afrykańskich, czego do tej pory nie czyniono przez wzgląd na zalecenia Unii Afrykańskiej.
Pierwszy szczyt w ramach IAFS odbył się w 2008 roku w New Delhi, gdzie wówczas przybyło 14 głów państw i rządów krajów afrykańskich, wybranych przez Unię Afrykańską.
W 2011 roku drugi szczyt odbył się w Addis Abeba - w spotkaniu wzięło udział 15 przedstawicielstw z krajów afrykańskich oraz reprezentacja Indii.
Zaproszenie 54 reprezentacji z krajów afrykańskich podczas tegorocznego szczytu, włączając Liberię, reprezentowaną przez Ellen Johnson-Sirleaf, sygnalizuje silną intencję Indii, aby zwiększyć swoje zaangażowanie w Afryce. Odnosząc się do relacji z krajami afrykańskimi Prezes Rady Ministrów Indii w jednym z wywiadów udzielonych tuż przed wydarzeniem wyjaśnił, że wśród głównych zagadnień istotnych dla jego kraju znajdują się: rozwój kapitału ludzkiego, budowa instytucji, infrastruktura, czysta energia, rolnictwo, zdrowie oraz edukacja.
Szef rządu Indii dodał także, iż "jest to relacja oparta na silnej więzi emocjonalnej (...) została ona wykuta przez naszą wspólną historię, nasze długowieczne pokrewieństwo, handel i kulturę, wspólną walkę przeciwko kolonializmowi, nasze poszukiwanie równości, godności i sprawiedliwości oraz nasze wspólne aspiracje do tego, by się rozwijać i być słyszanym w świecie. Jesteśmy błogosławieni naszym szerokim rezerwuarem dobrej woli i zaufania".
Zmiana formatu może oznaczać jednocześnie zmianę ambicji Indii na kontynencie afrykańskim. Podczas szczytu przyjęto deklarację polityczną oraz ramowy dokument o współpracy strategicznej, co jest wyrazem podążania w kierunku współpracy opartej na zasadzie obopólnych korzyści, a według Indii, właśnie to powinno stanowić podstawę ich zaangażowania w Afryce.
Stosunki między Indiami, a krajami afrykańskimi, mimo iż nie są nowe, to w przeszłości głównie miały charakter jedynie dyplomatyczny. Podczas Zimnej Wojny opierały się na działalności w ramach Ruchu Państw Niezaangażowanych. Wraz z początkiem XXI wieku relacje te zaczęły się rozwijać bardziej dynamicznie, głównie za sprawą działalności indyjskiego sektora prywatnego, który doznał w tym czasie silnego wzrostu, a intensywny rozwój zanotowany w krajach afrykańskich spowodował, że kontynent stał się rynkiem pożądanym przez przedsiębiorców indyjskich, w szczególności zaś współpraca postępowała w sektorze usług, surowców i przemysłu farmaceutycznego oraz motoryzacyjnego.
Wymiana handlowa między Indiami, a Afryką w ciągu ostatnich 15 lat wzrosła z 3 do 70 miliardów dolarów amerykańskich.
W tle współpracy Indii z krajami afrykańskimi pojawia się jeszcze jeden ważny wątek: rywalizacja z Chinami. Oba kraje są rynkami wschodzącymi w związku z czym, aby rozwijać swój przemysł potrzebują surowców, które mogą znaleźć właśnie w Afryce.
Ponadto dla Indii szczyt ma ważny wymiar polityczny, ponieważ zaangażowanie w Afryce może im pomóc w uzyskaniu poparcia państw afrykańskich, które może okazać się niezwykle cenne w kontekście wysiłków Indii mających na celu uzyskanie miejsca w Radzie Bezpieczeństwa ONZ. Znamiennym jest, iż w trakcie swych wystąpień premier Modi oraz jego ministrowie wielokrotnie wspominali o niesprawiedliwości obecnego porządku światowego.
Podczas wydarzenia szef rządu Indii ogłosił również przyznanie nowych środków w wysokości 10 miliardów dolarów w ciągu kolejnych pięciu lat, co oznacza podwojenie tej sumy w porównaniu do kwoty przyznanej podczas ostatniego szczytu w 2011 roku. Premier Modi zaznaczył przy tym, że kwota ta nie uwzględnia programów pożyczkowych, które są obecnie realizowane. Dodatkowo w tym samym okresie czasu Indie zaoferują granty opiewające na 600 milionów dolarów.
Premier Modi zapowiedział także utworzenie Funduszu Rozwoju Indie-Afryka w wysokości 100 milionów dolarów oraz Funduszu Zdrowia Indie-Afryka na kwotę 10 milionów dolarów. Wspomniał również o planowanym wzroście liczby przyznanych stypendiów dla studentów z Afryki (50,000 w ciągu najbliższych pięciu lat).
W trakcie wydarzenia zarówno Indie, jak i państwa afrykańskie wyraziły wolę, aby wspólnie walczyć przeciwko globalnemu ociepleniu klimatu. Poszczególne rządy pracują obecnie nad ustaleniem wspólnego stanowiska na szczyt poświęcony zmianom klimatycznym, który odbędzie się niebawem w Paryżu.
Dotyczy to w szczególności kwestii utworzenia międzynarodowej agencji promującej energię słoneczną.
Na konferencji prasowej zamykającej wydarzenie, indyjski wyższy urzędnik do spraw afrykańskich, Navtej Sarna zapowiedział, że "aby dać sobie czas na przyjęcie nowego kierunku wytyczonego przez premiera Indii, kolejny szczyt odbędzie się w 2020 roku".
Na podstawie: allafrica.com, jeuneafrique.com, agenceecofin.com, iafs.in, in.news.yahoo.com
Zdjęcie: commons wikimedia.org
Oskar Chmiel
